Navaz Şerif’e El Çektirilmesinin Altında Yatanlar

Mohammed Talukder- Bangladesh

Pakistan Anayasa Mahkemesi, Cuma günü beÅŸ yargıcının oy birliÄŸiyle aldığı bir kararla baÅŸbakan Muhammed Navaz Åžerif’i makamından azletti. Karar, Åžerif’in aile servetinin kaynağını mercek altına alan ve bir yıl süren soruÅŸturmanın neticesinde geldi.

Mahkemenin son kararı, Pakistan anayasanın 62. ve 63. maddelerine binaen alındı. Bu maddeler, meclisin bir üyesi olmak için kimlerin “sadık” ve “emin” olduÄŸunu düzenliyor. Benzer bir vaka 2013 yılında da yaÅŸanmış, o zamanki baÅŸbakan Yusuf Rıza Geylani’yi mahkeme kararlarına karşı geldiÄŸi gerekçesiyle azletmiÅŸti. Geylani’nin o zaman yerine getirmediÄŸi mahkeme kararı ise dönemin Pakistan CumhurbaÅŸkanı Asıf Ali Zerdari hakkındaki yolsuzlukluk iddialarının tekrar soruÅŸturulması için Ä°sviçre makamlarına yazması gereken yazıydı.

Hukukçular, Anayasa Mahkemesi’nin Navaz Åžerif ve ailesi hakkında “Panama Belgeleri”ne dayanan son hükmünün davalılar lehinde bozulmayacağı fikrinde. Mahkeme kararında Åžerif’in kamu makamlarından ne kadar müddetle yasaklandığını belirtmese de ülke basınında bu yasağın Åžerif ölene kadar süreceÄŸi konuÅŸuluyor.

Mahkemenin aldığı son karar, Navaz Åžerif’in kendisinin siyasi varisi görülen kızı Meryem Navaz’ın siyasi geleceÄŸini de baltaladı. Sabık baÅŸbakanın Ä°ngiliz vatandaÅŸlığı da bulunan oÄŸulları Hasan ve Hüseyin Åžerif de gelecekleri için hukuk savaşı verecek.

Navaz Åžerif’in mecliste hala çoÄŸunluÄŸu elinde tutan iktidardaki partisi Pakistan Müslüman Ligi (PMLN) ise bir yandan Åžerif’in halefini seçmeye hazırlanıyor.

Pakistan, son genel seçimlerden sonra farklı bir siyasi atmosfere girdi. Åžerif’in partisi (PMLN) ile eski cumhurbaÅŸkanı Asıf Ali Zerdari’nin Pakistan Halk Partisi (PPP) tarafından idare edilen statüko, son seçimlerde yeni bir aktörün siyaset sahnesine dahil olmasıyla bozuldu: başında eski kriket oyuncusu Ä°mran Han’ın olduÄŸu Pakistan Adalet Hareketi (PTI), son seçimlerde en yüksek oya ulaÅŸan ikinci parti oldu.

PTI, hem PML hem de PPP’nin göstermelik bir rekabet içinde olduÄŸunu, aslında iktidarın dışında kaldıklarında birbirlerinin kirli çamaşırlarını örtbas edip iktidara geldiklerinde ise yine birbirlerinin menfaatlerini gözettiklerini iddia ediyor. PTI, son yıllarda ülkedeki muhalefet boÅŸluÄŸunu doldurma rolünü üstlendi. Bu saikle de Panama Belgelerini, Anayasa Mahkemesi’ne götürüp Cuma günkü kararın çıkmasında öncü bir rol oynadı. Mahkemeye sunulan dava dilekçesinde imzası bulunan üç isimden biri olan Ä°mran Han, bir yıl süren tahkikatın baÅŸarıyla neticelenmesinin ardından ÅŸunları söyledi: “Mahkemenin bu hükmü tarihe geçmiÅŸtir. Karar, demokrasimizi daha da güçlendirip ileri bir seviyeye taşımıştır.”

Han ayrıca mahkemenin kararının yeni bir Pakistan’a atılan ilk adım olduÄŸunu beyan ederek, “Bugünden sonra artık herkes yaptıklarından mesul olacak. Karar sadece bir baÅŸlangıç,” dedi.

Pakistan’ın yozlaÅŸan siyaset kurumu, uzun zamandır bünyesindeki strüktürel problemlerini görmezden gelerek ülkede yolsuzluÄŸun artmasına sebep oldu. Uluslararası ÅŸeffaflık raporuna göre Pakistan yolsuzlukta 176 ülkenin arasında 116. sırada bulunuyor. Pakistan siyasetindeki istikrarsız seyir, ülkeyi sistematik bir yolsuzluk cenderesine hapsederken, organize kara para aklama Pakistan siyasetinin baÅŸlıca vasıflarından biri haline geldi.

Bir yıllık yargılamanın sonunda Anayasa Mahkemesi, yolsuzluğu denetlemekle mesul olan devlet kurumlarının artık iyice kokuşmuş bir hale gelip politikacıların kirli işlerini örtbas etmesine yardım ve yataklık yaptığı hükmüne vardı. Diğer yandan bu karar, ülkedeki diğer siyasi partileri de ateşe atabilir. Bilhassa PPP ve başkanı Asıf Ali Zerdari için tehlike çanları çalıyor. Zira Zerdari, daha önce yolsuzluktan mahkum olup sekiz yıldan fazla hapis yatmış; 2004 senesinde Pervez Müşerref tarafından affedilmişti.

Anayasa Mahkemesi’nin son kararı, halihazırda Pakistan’ın içerde ve dışarda birçok zorluklarla muhatap olduÄŸu bir zamanda geldi. Ãœlkedeki terörist örgütlere karşı son birkaç yıldır baÅŸarıyla yürütülen operasyonlardan sonra terörizm son zamanlarda yeniden hortladı. Hindistan’la sınır hattı boyunca yıllardır yaÅŸanan karşılıklı ateÅŸ açmalar zaten günlük bir kaide oldu. Bu da yetmezmiÅŸ gibi Afganistan ve Ä°ran sınırlarında da güvenlik problemleri arız oldu. Pakistan ayrıca, Basra Körfezi’ndeki son Katar krizinde kimden taraf olacağı hususunda da bir ikilemle karşı karşıya kaldı.

Hasılı, Anayasa Mahkemesi’nin aldığı tarihi karar Güney Asya’nın bu zengin ama kötü yönetilen ülkesinin gelecek istikametini belirlemede bir fırsattır. Pakistan, zenginle fakiri ayırmayan bir adalet sistemini benimserse gerçek bir demokrasi olabilir. Bu da ancak ülkenin zengin ve kudretli politikacılarının, bürokratlarının, generallerinin ve kapitalistlerinin hesap vermesinin saÄŸlanmasıyla olabilir.

Kaynak: Dünya Bülteni